Brontekst bekijken van 8.5 Kleurgebruik op pacht- en herenboerderijen

In de Duin- en Bollenstreek komen landgoederen voor. De boerderijen die bij zo’n landgoed horen worden in de [[kleur]] geschilderd van het landgoed. Voor dit onderwerp is een boerderij onderzocht die bij het landgoed van de Keukenhof hoort. Uit de gemaakte [[kleurtrap|kleurtrapjes]] was duidelijk af te lezen dat het onderhoud van deze pachtboerderij (die vlak naast het kasteel ligt) consequenter en planmatiger is geweest dan op alle andere onderzochte boerderijen. De kleuren waren door de eeuwen heen vrij constant gebleven. Heldergele kozijnen met donkergroene luiken met rode-gele zandlopers. De kleuren waren wel (net als in de rest van Nederland) geleidelijk steeds lichter geworden. Ook viel het op dat op alle kozijnen, zowel voor als achter, vrijwel exact dezelfde kleuren voorkwamen. Ook was deze boerderij veel vaker geschilderd dan andere boerderijen en dat gold vooral voor de [[venster|vensters]] achter. 

Her en der op het platteland zijn heren- of pachtboerderijen te vinden. Boerderijen die in eigendom waren van een adellijke heer of een gegoede burger die het werk uitbesteedde aan een pachter. De meeste van deze boerderijen zijn opvallend groot en rijk, maar soms is het minder duidelijk te zien dat het hier om een pachtboerderij gaat. De boerderij diende als een soort zomerverblijf voor zijn rijke heer. Een herenboerderij heeft vaak allerlei stedelijke kenmerken, zoals een groot voorhuis, [[natuursteen|natuurstenen]] versieringen of een statige voordeur met een natuurstenen omlijsting. Het kleurgebruik bij zo’n boerderij kan duidelijk afwijken van wat in de rest van de regio gebruikelijk is. [[Zandloper|Zandlopers]] op de [[luik|luiken]] verwijzen meestal naar een (oorspronkelijke) adellijke eigenaar. Vrije boeren waren er trots op dat hun boerderij geen pachtboerderij was en schilderden daarom bewust geen zandlopers.

===Verder lezen===
* [[Het boek ''Kleur op boerderijen'']]
* [[1.0 Historisch verantwoord kleurgebruik]]
* [[2.0 Stel het nadenken over kleuren niet uit tot de schilder komt]]
* [[3.0 Traditionele verf]]
* [[4.0 Kalkverf en andere waterachtige verven]]
* [[5.0 Teer, teerproducten en teervervangers]]
* [[6.0 Kleurgebruik op boerderijen]]
* [[7.0 De ontwikkeling van het kleurgebruik op het exterieur]]
* [[8.0 Regionale verschillen in kleurgebruik in het Groene Hart]]
** [[8.1 Kleurstelling: het kleurrijke type]]
** [[8.2 Kleurstelling: het randjes type]]
** [[8.3 Kleurstelling: het sobere type]]
** [[8.4 Kleurstelling: het statige type]]
** [[8.5 Kleurgebruik op pacht- en herenboerderijen]]
* [[9.0 De ontwikkeling van het kleurgebruik in het interieur]]
* [[10.0 Verkleuren van verf]]
* [[11.0 De kleurkeuze]]
* [[12.0 Kleur, monumenten en welstand]]
* [[13.0 Kleurnummers]]

===Bron===
Deze tekst is gebaseerd op:
*Ineke de Visser, ''Kleur op boerderijen. In het groene hart van Holland'' (Hardinxveld-Giessendam 2006)

Deze publicatie is tot stand gekomen door eigen onderzoek en o.a. de volgende bronnen:
*M. de Keijzer en P. Keune, ''Pigmenten en bindmiddelen'' (Amsterdam, 2001)
*L. Simis, bewerkt door H. Janse, en J. Berghuis jr., ''Schilder- en Verfkunst'' (’s-Gravenhage, z.j.) 
*H.J. Zantkuyl, ''Bouwen in Amsterdam'' (Amsterdam, 1973-1992 p. 94-108)

[[Categorie: kleurhistorie]]