Bouwsporen in metselwerk
Als men goed kijkt kan het materiaal waarvan de boerderij gebouwd is veel zeggen over de ouderdom van de boerderij. Daarnaast zijn in het historische metselwerk ook vaak onregelmatigheden waar te nemen. Een stuk hout in het metselwerk, een scheve steen of een afwijking van het metselverband. Deze gegevens worden bouwsporen genoemd. Bouwsporen kunnen iets zeggen over de oorspronkelijke bouw en latere verbouwingen.
Materiaalgebruik
Het soort en het formaat van de toegepaste bakstenen, maar ook de mortelsamenstelling en het voegwerk waarmee gemetseld is, deze zaken zeggen allemaal iets over de leeftijd en de bouwperiode van een boerderij. Wat voor een soort stenen zijn er gebruikt? Wat voor een formaat en kleur? Handgevormde stenen of machinale stenen? Met wat voor een metselmortel op kalkbasis of cementbasis en met wat voor een soort voeg is het metselwerk afgewerkt? Naast het steenformaat vertelt het metselverband en de dikte van de voeg ook iets over de datering. Om hier met zekerheid iets over te kunnen zeggen is lastig en vraagt veel ervaring, want steenformaat, het metselverband en de afwerking zijn ook streekgebonden. Dat betekent dat een steenformaat dat in de ene streek 18de eeuws is in de andere streek 19de eeuws kan zijn. Het metselverband kan ook iets zeggen over hoe dik een muur is en of een gevel wel of niet met een spouwconstructie is opgebouwd.
Onregelmatigheden in het metselverband
In het metselverband van een muur kan men diverse onregelmatigheden aantreffen die vaak iets zeggen over verschillende bouwfasen of verbouwingen die in het verleden aan een pand hebben plaatsgevonden. In buitengevels kan men verschillende soorten bouwsporen in metselwerk aantreffen zoals:
- klezoren of drieklezoren in hoekoplossing
- verticale bouwnaad
- horizontale bouwnaad
- stroomlaag
- aangepast vlechtwerk
- deur - venster
- blokvertanding
- inboeting
- complexe bouwsporen
Bron
De tekst is gebaseerd op:
- Bureau Helsdingen
