Jaartal op gevel

Uit Agriwiki
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
Voorgevel van een hoeve op Zuidbeveland met het jaartal 1743 op voorgevel in vorm van muurankers. Bron: Molen, S.J. van der, Kijk op boerderijen, Elsevier-Amsterdam/Brussel, 1979, pag. 78.

Historische boerderijen dragen nogal eens een jaartal op de gevel. Het is een wijdverbreid misverstand dat het altijd verwijst naar het bouwjaar van het pand. De cijfers zijn soms ook om een andere reden aangebracht.

Jaartallen op boerderijgevels worden meestal gevormd door een reeks muurankers in de vorm van een cijfer en soms door één anker dat uit meerdere cijfers bestaat. Verder treft u jaartallen aan op gevelstenen en op de boog van stenen boven een poortopening. Minder opvallend zijn de in hout of baksteen gekerfde jaartallen. Je vindt ze niet alleen op gevels, maar bijvoorbeeld ook op gebinten. Het jaartal op een boerderijgevel kan verwijzen naar het bouwjaar van het pand, maar kan ook getuigen van bijvoorbeeld een herbouw, verbouwing, eigendomsoverdracht of huwelijk. Vooral de jaartallen op gevelstenen houden vaak verband met zo’n belangrijke gebeurtenis. Soms zijn in de steen ook de initialen aangebracht van de persoon of personen die de hoofdrol speelden in het gedenkwaardige moment. Voor de in hout of baksteen gekerfde jaartallen geldt eveneens dat ze om uiteenlopende redenen werden aangebracht. Vaak zijn ze gemaakt door de ambachtslieden die de constructie bouwden, maar ze kunnen ook later zijn ingekerfd. Door een knecht bijvoorbeeld, die een bijzondere gebeurtenis in zijn leven wilde markeren of zich gewoon verveelde.

Jaartallen op en in boerderijen zijn op zich geen betrouwbare historische bronnen. Ze krijgen pas waarde, als onomstotelijk is vastgesteld waarom ze destijds zijn aangebracht. Houd hiermee rekening als u de geschiedenis van uw boerderij wilt onderzoeken.

Bron

De tekst is gebaseerd op:

  • 'Jaartal op gevel is niet altijd het bouwjaar', Landleven 11e jaargang, nummer 2 – maart/april 2006

Links

Verder lezen