Brontekst bekijken van Pomp gietijzer

===[[pomp|Pompen]] van gietijzer===
Naast de [[pomp koper|pompen van koper]] kwam in de 19e eeuw ook de gietijzeren pomp in zwang. Deze werd in serie geleverd door tal van ijzergieterijen Zo produceerde ijzergieterij De Prins van Oranje te Den Haag al vanaf 1840 de 'Dorpswaterpomp no.1' (een soort gietijzeren variant op de hardstenen Dorpspompen) en vanaf 1870 de 'Dorpswaterpomp no.16'  in serie. 
Ook gietijzeren handpompen, bedoeld voor particulieren werden populair. Vele boerderijen, alsook woonhuizen, beschikten sindsdien over een handpomp van koper of van gietijzer waarmee men water oppompte.

De firma Nering Bögel te Deventer en de Ulftsche IJzergieterij, Firma Becking & Bongers, Ulft (Holland) hebben ook veel pompen van gietijzer geproduceerd.
De gietijzeren handpompen voor particulieren waren te verkrijgen in drie verschillende formaten waarbij de uiterlijke vormgeving hetzelfde was. Met ronde puntjes en/of een getal aan de zijkant van het pomphuis was het formaat van de pomp weergegeven.
De zwengel was meestal bovenop de deksel van het pomphuis gemonteerd die met schroeven was vastgeklemd en kon worden gedraaid zodat men de keuze had om links, rechts of van achteren te pompen, net was het beste uit kwam. Bovenop de gietijzeren tuit van de pomp was meestal een knop of haak meegegoten waaraan een emmer kon worden gehangen.

===Bron===
* https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterpomp
* P. Bot, Vademecum Historische Bouwmaterialen installaties en infrastructuur, Arnhem 2009 pp.628-629

===Verder lezen===
* [https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterpomp wikipedia}

<gallery>
Pompen van gietijzer.jpg|Pompen van gietijzer in modelboek 1921 van Becking & Bongers, Ulft, coll. NOM (Bron: P. Bot, Vademecum Historische Bouwmaterialen installaties en infrastructuur, Arnhem 2009, p.629)
Eenvoudige pomp van gietijzer, Meerssen.jpg|Eenvoudige pomp van gietijzer, Meerssen (Bron: K. Roderburg 2001, Fotoarchief van de RCE)
</gallery>