Restauratie

Boerderij in Nansum tijdens restauratie

'Herstellen, het in goede staat brengen van een gebouw met achterstallig onderhoud.'

Opvattingen over de term 'restaureren'

Steiger tegen de voorgevel van de grote schuur, tijdens de restauratie in Nansum

'Restaureren' is in de loop der eeuwen van betekenis veranderd. In 1619 spreekt het bestek van het steenhouwwerk voor de herbouw van de door brand beschadigde kerk te Goes over 'restauratie'.

In de 19e eeuw had het woord de betekenis van terugbrengen in de (vermeende) oorspronkelijke staat (reconstructie). Dat hield in dat vaak verdwenen of nooit gebouwde elementen werden toegevoegd. Men veronderstelde hierbij dat deze elementen ooit bedoeld geweest zouden zijn.

In de 20e eeuw werden deze invloeden wat milder onder invloed van de in 1916 door de Nederlandsche Oudheidkundige Bond opgestelde 'Grondbeginselen'. Men hechtte meer waarde aan het handhaven van authentiek materiaal. Maar men was selectief in zijn keuze. Metselwerk werd ontpleisterd en verf en kleur werden van hout ontdaan om het 'edele' materiaal te tonen. Dit alles onder het mom van het 'eerlijke ambachtelijke bouwen' zoals dat door H.P. Berlage en Korpholler werd gepropageerd. Na 1945 kreeg 'restaureren' steeds meer de betekenis van consolideren van de laatst aangetroffen toestand; het in stand houden van het gebouw zoals het door voorgaande generaties is overgeleverd. De historische gelaagdheid werd meer gewaardeerd.

Bronnen

E.J. Haslinghuis - Janse, Bouwkundige Termen, Verklarend Woordenboek van de Westerse Architectuur- en Bouwhistorie (Nijmegen 2007)