11.1 Kleuren terugbrengen in oorspronkelijke staat

Het Openluchtmuseum in Arnhem heeft er bij deze boerderij uit Oud-Beijerland voor gekozen om de verschillende kozijnen in andere kleurstellingen te schilderen. De kleurstelling past bij de ouderdom van het kozijn. Dit is wel educatief maar het is niet waarschijnlijk dat deze situatie zo ooit bestaan heeft. De eenheid binnen de gevel wordt hierdoor niet bevorderd. Foto: Bureau Helsdingen

De meeste mensen vinden: ‘hoe ouder, hoe mooier’ en willen terug naar de oudste situatie. Dit doet echter geen recht aan latere afwerkingslagen. Zo zullen veel oude verflagen of schilderingen verloren kunnen gaan. Daarnaast kan de originele kleur niet altijd teruggebracht worden. Dit heeft een aantal oorzaken.

Historisch anachronisme

De originele kleuren kunnen te veel uit de toon vallen in hun omgeving. De omgeving heeft namelijk altijd de kleur van nu. Het is als iemand die in klederdracht over de Kalverstraat loopt. Die valt nogal op en zal zich ietwat misplaatst voelen. In een historische omgeving zal dezelfde persoon zich veel prettiger voelen. Ditzelfde kan ook voor een gevel gelden. Een gevel met op de begane grond 19^de eeuwse schuifvensters en op de verdieping een 17^de eeuws bolvenster moet geschilderd worden in 19^de eeuwse kleuren. Anders krijgen we een historisch anachronisme. Dat wil zeggen dat we een situatie hebben gemaakt die uit historisch oogpunt niet kan. Dat geeft hetzelfde gevoel als een middeleeuwer met een draagbare telefoon.

Nieuw-oud

Hier komt bij dat het omringende metselwerk en andere onderdelen van de gevel in de loop van de eeuwen vervuild en verweerd zijn. Als we een venster schilderen in de originele kleur, steekt deze wel erg nieuw af in een oude gevel. Het is daarom raadzaam om een iets donkerder of mattere tint van dezelfde kleur te kiezen zodat de gevel meer één geheel wordt. Om dezelfde reden is ook het te sterk reinigen van gevels af te raden. Het resultaat is zelden fraai en bovendien slecht voor het metselwerk en het voegwerk. Daarna treedt er versneld verval in.

Verder lezen

• Het boek ''Kleur op boerderijen''
• 1.0 Historisch verantwoord kleurgebruik
• 2.0 Stel het nadenken over kleuren niet uit tot de schilder komt
• 3.0 Traditionele verf
• 4.0 Kalkverf en andere waterachtige verven
• 5.0 Teer, teerproducten en teervervangers
• 6.0 Kleurgebruik op boerderijen
• 7.0 De ontwikkeling van het kleurgebruik op het exterieur
• 8.0 Regionale verschillen in kleurgebruik in het Groene Hart
• 9.0 De ontwikkeling van het kleurgebruik in het interieur
• 10.0 Verkleuren van verf
• 11.0 De kleurkeuze
  • 11.1 Kleuren terugbrengen in oorspronkelijke staat
• 12.0 Kleur, monumenten en welstand
• 13.0 Kleurnummers

Bron

Deze tekst is gebaseerd op:

• Ineke de Visser, Kleur op boerderijen. In het groene hart van Holland (Hardinxveld-Giessendam 2006)

Deze publicatie is tot stand gekomen door eigen onderzoek en o.a. de volgende bronnen:

• M. de Keijzer en P. Keune, Pigmenten en bindmiddelen (Amsterdam, 2001)
• L. Simis, bewerkt door H. Janse, en J. Berghuis jr., Schilder- en Verfkunst (’s-Gravenhage, z.j.)
• H.J. Zantkuyl, Bouwen in Amsterdam (Amsterdam, 1973-1992 p. 94-108)