Schoorsteen

De gemetselde schoorsteen van een oude 17-eeuwse boerderij in Olst. Bron: Post, K., Dekkers, G., Oude boerderijen, N. Kluwer N.V. Deventer, 1969, afbeelding kaft.

Houten schoorsteenkap van een boerderij uit Staphorst. Bron: Hull, H.A.V. van ‘t, Nederlands verleden Nu, Het Nederlands Openluchtmuseum 75 jaar, pag. 53.

De schoorsteen is een karakteristiek en vaak streekgebonden element van een boerderij. De oorspronkelijke situering van de stookplaats kan eraan worden afgelezen en soms ook vroegere welvaart of bouwtraditie. Bij een verbouwing of restauratie is het daarom belangrijk ook aandacht aan de schoorsteen te besteden.

Houten schoorsteen

Niet alleen de plaats van een schoorsteen is interessant, ook het gebruikte materiaal of de vorm kunnen bijzonder zijn. In Staphorst waren de rookvangen van de schoorsteen vroeger allemaal van hout. Die bouwwijze is er lang in gebruik gebleven; er zijn zelfs nog steeds boerderijen met een houten schoorsteen. Een houten schoorsteen is minder brandgevaarlijk dan vaak wordt gedacht omdat zich tegen de binnenkant een beschermende roetlaag afzet.

Stolpboerderijen

Stolpboerderijen in West-Friesland hebben vaak prachtig gevormde schoorstenen, verfraaid met siermetselwerk. Daarmee kon ook een rijke stedeling zijn welstand en status aan de buitenwereld tonen.

Bron

• 'De stookplaats in de boerderij', Landleven 3e jaargang, nummer 1- januari/februari 1998

Verder lezen

• Hangschouw
• Haardsteen
• Schouw
• Schouwboezem

• Schouwtegel